Writing Constitutions in the Wake of the Arab Spring

/www.foreignaffairs.com

The wave of revolutions that ousted dictators in Tunisia, Egypt, and Libya continues its sweep

     through the Middle East. In the countries that experienced upheaval first, however, the revolutionary phase has already given way to the process of democratic consolidation. One of the most important aspects of this phase will be the development of new constitutions to formalize each country"s future political arrangements    .

Even before this year, the nature of constitutions in the Arab world varied widely. In Saudi Arabia and Muammar al-Qaddafi"s Libya, for example, the Koran stood in as constitution, with more technical matters, including succession and the nature of consultative councils, covered by a basic law. Other countries, such as Egypt and Tunisia, developed relatively secular constitutions in the 1880s    .

Despite international concerns about the outsized influence of hard-line Islamist groups trying to do away with democracy, Libyans appear to be genuinely committed to an open system. All the codes, however, had two major features in common. First, they generally detailed the aspirations of the state, for example, to be part of the Arab Umma and uphold the principles of Islam. Such constitutions are in direct contrast to the U.S. one, which aims to limit the state. Second, like Western constitutions, Arab constitutions tended to be laden with strong guarantees for civil and political rights. The Jordanian and Egyptian cannons, for instance, contained extensive sections outlining the rights of freedom of speech and assembly    .

Of course, the first mandate of the Arab constitutions -- to empower the state -- routinely trumped the second -- to protect the people. Arab governments often ignored their generous legal protections for human rights, generally under the cover of emergency legislation that sidelined all or part of the code in order to give governments a free hand against "dangerous" opponents. This reflected many Arab governments" zero-sum understanding of the political process    .

That said, the pre-revolutionary Arab constitutions were not empty documents. They formalized and legitimated government processes, power structures, and political understandings among factions of society. The Jordanian constitution, for example, has a long section dealing with the relationship between Jordan and the Palestinians. And even Syria recognized the importance of the constitution. In 2000, when Bashar al-Assad was tapped to succeed his father as president, the regime went through a long process of amending the constitution to make him eligible. In this case, it was important to the Syrian government that Assad"s ascent to power and the formalities of the law tallied  .

As the Arab spring turned to the Arab summer and fall, moreover, many beleaguered regimes turned to constitutional reform to appease their citizens. In Morocco, King Mohammed VI amended his country"s constitution to recognize Tamazight, the Berber language, as an official language of Morocco alongside Arabic. The House of Saud, too, promised to allow women to vote in the next round of municipal elections.

It is too soon to tell exactly what forms the post-revolutionary constitutions of Tunisia, Egypt, and Libya will take. But each country"s provisional codes, and the players involved in drafting new ones, offer some clues.

Tunisia remains the great hope for those who long for a democratic Arab world. The country successfully navigated its first big democratic challenge: the elections that took place last month. The vote reflected a genuine commitment to democracy, human rights, and the protection of minorities. And the military kept out of the political process. The popular new parliament will now draft a constitution to back the country"s political progress with legal substance.

Of course, one of the major winners of the Tunisian elections was the Islamist party Al-Nahda. This should not have come as a surprise. Just as Christian Democrat parties are prevalent in Europe, parties that profess adherence to Islam are popular in overwhelmingly Muslim. Religion could well find expression in the new constitution. All this may not, however, be cause for concern; Tunisia"s old regime persecuted members of Al-Nahda. That past experience might make the party more interested in formalizing -- and implementing -- human rights protections, even if only as a safeguard in the event it loses power again.

Of greater concern is the ambiguity among elements of the political elite toward the status of women. The law regulating the October elections required parties to give women a prominent place in their candidate lists. Many parties completely ignored this mandate. Even so, female candidates performed well, winning 24 percent of the vote and 49 of the 217 seats in the new assembly. This result may strengthen the hand of those seeking to incorporate gender equality into the new constitution.

The prospects for general human rights in the new Tunisian system also look somewhat promising. Because of the disparate nature of power in the country, no one group -- not even the armed forces -- holds enough power to be able to ignore the concerns of the others. Like Al-Nadha, each group might well promote the rule of law as a means to protect their own interests. Ultimately, however, the effectiveness of the rule of law will depend on the willingness of the country"s political elite to play by the rules. An early indicator of their intention to do so will be how they deal with emergency law in the new constitution. A positive sign will be if the document requires the government or president to seek parliamentary approval before resorting to emergency measures and places a strict time limit on that approval process.

In Egypt, the future appears less promising. The new parliament that forms after this week"s elections will be torn by competing interests and hemmed in by the military. Some factions, including the young veterans of Tahrir Square, advocate a total restructuring of the political system and rewriting of the constitution. But the more powerful ones, the military, the Muslim Brotherhood, and their opponents, seek mainly to amend the charter with protections for their own interests.

Although Egyptian protesters succeeded in driving former President Hosni Mubarak from office, the military retained its central place in the country"s political system: The Supreme Council of the Armed Forces remains the ultimate power in the land. Moreover, even as concern over the military"s attitude toward human rights and inter-communal relations grows outside Egypt, the institution retains considerable respect among the Egyptian people. Even the recent unrest in Egypt has been focused on the Supreme Council and its Chairman, General Mohamed Hussein Tantawi, rather than the institution of the armed forces itself. What the military wants, therefore, will have great bearing on the elections and on the country"s new laws.

Indeed, in April, the Supreme Council issued a declaration that addressed some relatively uncontentious constitutional issues: the commitment to habeas corpus, a ban on torture, a guarantee of freedom of expression. The declaration also bore many features in common with the social aspects of the last few Egyptian constitutions. For example, although Egypt"s earliest constitutions described Islamic law (sharia) as "a" principal source of legislation, under former President Anwar Sadat, this wording changed to "the" principal source. The Supreme Council"s declaration retained Sadat"s wording, possibly in recognition of the Muslim Brotherhood, which, in the guise of its Freedom and Justice Party, is expected to fare well in elections. The declaration also established Islam as the state religion, but like Mubarak was wont to do, bans parties based on religious grounds. The move made few waves, but it indicated that the military had no intention of sitting on the sidelines of the constitutional process.

That intention became clearer in mid-November, when the Supreme Council released a set of draft constitutional provisions that would give the military immunity from civilian supervision and empower the armed forces power to approve legislation proposed by the parliament. This went well beyond the "Turkish model" -- parliamentary sovereignty limited by military oversight -- that has been widely suggested, and precipitated a crisis in the military"s relations with the civilian population and a new round of protests.

The constitution that emerges over the next year will likely lay out a parliamentary system. It will be influenced by Islamic ideas but will be characterized by the need for the dominant parties to form coalitions if they are to govern. It is unlikely, and probably undesirable, that a single party will be able to secure a simple majority in the parliament. This should lead to some compromise and moderation among the most extreme parties. But while certain human rights will be codified in the new code, the parties might be forced to focus on the political status of the civilian government and religious rights. The future status of Egyptian women is thus cause for concern. The Supreme Council already set aside some Constituent Assembly seats for women, but gender is not listed in the declaration"s provisions banning discrimination. Women were also excluded from the preparations for the recent elections.

Finally, Libya"s future is the least clear of all. The country has no history of the rule of law and no experience with a competitive political process. Under Qaddafi, sharia was the formal basis of law and was frequently applied to matters of family law. In questions relating to the role of government, however, the regime tended to wield power arbitrarily, with little attempt to cloak its actions in legal cover.

Nevertheless, despite international concerns about the outsized influence of hard-line Islamist groups trying to do away with democracy, Libyans appear to be genuinely committed to an open system. Libya"s draft constitutional charter, which the rebel government in Benghazi penned in early August before Qaddafi fell, is encouraging. The document prohibits discrimination on the grounds of race, religion, and political opinion. The charter also guarantees women "all opportunities" to participate in the political, economic, and social spheres.  

These are important and encouraging achievements. There is a danger, however, that they will be swept away by the eruption of tribal and regional rivalries and the struggle for power among various militia groups. If the new constitution is to succeed in providing a firm legal basis for the new government, competing groups will have to suppress their ambitions and accept the principle of a united Libya. This is the challenge that faces all Arab countries and has proven to be the biggest obstacle to constitutional rule.

The destiny of democracy in Arab countries is tied to the rule of law and the nature of the countries" constitutions. But constitutions are political instruments, and their creation will be part of a dynamic and complicated battle to define each nation"s future. Ultimately, the impact of the new constitutions will depend on the willingness of major political forces to abide by the rules of the game, as spelled out in their constitutions. It will be necessary for the different forces involved in the current revolutions to realise that their interests are best served by systems that are based on the rule of law and to accept the need for compromise if that is to work. But that is a tall order, indeed.

نظر بدهید

لینک ثابت - نوشته شده توسط Abolfazl sedghi در پنج شنبه 90 آذر 10 ساعت ساعت 2:36 عصر

 نشریه فارین پالیسی

به پنج دلیل حمله به ایران اشتباه است

به گزارش سایت دیپلماسی ایرانی گزارش آژانس بین المللی انرژی هسته ای در خصوص فعالیت های هسته ای ایران منتشر شد. باز هم سیلی از اما و اگرها،شایدها و بایدها و نبایدها در رسانه های بین المللی به راه افتاده است.همگان از تحلیل گران ایران تا کارشناسان مسائل خاورمیانه برای ایران و غربی ها نسخه می پیچند. اینکه بهتر است ایران در این فضا دست به چه اقداماتی بزند و یا توصیه هایی به غرب و امریکا برای مواجهه با برنامه تسلیحاتی تهران.
نشریه فارین پالیسی در نوشتاری به قلم آرون دیوید میلر به دلایلی اشاره کرده است که امرکیا و رژیم صهیونیستی باید با استدلال به آن از حمله به تهران یا تاسیسات هسته ای این کشور سرباز بزنند:بار دیگر ضرب‌المثل تیک تاک در محافل دیپلماتیک و رسانه‌ها شروع شد: آیا آمریکا از جنگ اسرائیل علیه ایران در آینده‌ای نه چندان دور حمایت می‌کند

شاید بخش عمده‌ای از افشاگری‌ها و جنجال رسانه ای اسرائیل در مورد حمله به ایران برای استفاده از گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به منظور ایجاد انگیزه در جامعه بین‌المللی برای پرداختن بیشتر به برنامه هسته‌ای ایران باشد و یا در غیر این صورت برای هشدار دادن در مورد عواقب احتمالی آن.
در حال حاضر چین و روسیه خواستار مخفی ماندن شواهد موجود در این گزارش شده‌اند، بنابراین این شرط خوبی است برای این که حدس زد آنها هرگونه پیشنهاد در رابطه با اقدام نظامی و شاید حتی تحریم‌های بیشتر علیه ایران در سازمان ملل را بلوکه خواهند کرد. اسرائیلی‌ها ممکن است زمانی، به هر دلیلی تصمیم به حمله نظامی بگیرند و ممکن است رئیس جمهور آمریکا در موقعیتی نباشد که بتواند آنها را منصرف کند.
با اینهمه حداقل می توان به پنج دلیل مهمی اشاره کرد که چرا تل اویو نباید تهران را هدف قرار دهد

اول:وضعیت نهایی خوبی در پیش نخواهد بود
حمله به سایت هسته‌ای ایران مثل چمن زدن است. مگر اینکه حمله به ایران منجر به بازداشتن دائمی ایران از تولید تسلیحاتی مواد شکاف پذیر شود، در غیر این صورت چمن دوباره رشد خواهد کرد و هیچ حمله‌ای نمی‌تواند این نتیجه را بدهد. سایت‌های مجهز ایران، امکانات زیاد و مکان‌های مخفی موانع قابل توجهی برای یک حمله موفق را نشان می‌‌دهد
حتی در بهترین حالت، حمله‌ای که برنامه هسته‌ای ایران را دو تا سه سال عقب اندازد، در نهایت ایران بار دیگر با نوعی مشروعیت و فوریت که تنها در اثر حمله یک قدرت خارجی بوجود آمده، برنامه هسته‌ای خود را از سر می‌گیرد. دفاع از خود یک قاعده برای برنامه هسته‌ای ایران خواهد شد و انعکاس عظیمی در سراسر خاورمیانه و محافل بین‌المللی خواهد داشت. و متقابلا اسرائیل هر چند وقت یک بار به ایران حمله خواهد کرد. اما این وضعیت توجیه پذیر نیست و ایران و اسرائیل را در وضعیت دائمی کشمکش قرار می‌دهد و برای سال‌های آینده منطقه در آتش سوزان خواهد بود
 

دوم :هیچ کس نمی‌تواند از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای جلوگیری کند
به جز ایران. واقعیت این است که هند، پاکستان، کره‌شمالی و حتی اسرائیل همگی به طور مخفیانه به سلاح هسته‌ای دست یافته اند. عراق و سوریه هم راه آنها را در پیش گرفتند. ایران هم در زمان شاه متعهد به برنامه هسته‌ای بود و ممکن است در طی زمان برای دستیابی به سلاح هسته‌ای تلاش کرده‌باشد
اما جلوگیری ایران از دستیابی به سلاح هسته‌ای بیش از گرفتن ملعبه از دست آنها است. این به معنی تغییر برآورد ملی و انگیزه قدرتی است که از لحاظ تاریخی خود را به عنوان ملتی بزرگ تصور می‌کند. حتی اگر ایران به یک دموکراسی تبدیل شود، تصور منطقه‌ای و جاه‌طلبی‌اش ممکن است همچنان آن را به داشتن فناوری هسته‌ای سوق دهد

سوم :هزینه‌های جدی برای ایالات متحده وجود دارد
زمانی که کشور‌ها اقداماتی انجام دهند که خطر و شک و شبهه در بر دارد، دو پرسش مطرح می‌شود. اول، آیا انجام شدنی‌است؟ دوم، هزینه‌ آن چیست؟
این واقعیت که اسرائیل با تهدیدی حقیقی مواجه است، ممکن است موجب به بی‌اهمیت جلوه دادن هزینه‌ها به دیگران به ویژه ایالات متحده شود. به‌هرحال برای ایالات متحده که هزاران مایل دورتر زندگی می‌کند آسان است که ایران را بازیگری منطقی فرض کند که به دلیل انتظار نابودی خود توسط اسرائیل و آمریکا، هرگز از سلاح هسته‌ای علیه اسرائیل استفاده نخواهد کرد. البته اسرائیل مدعیست که‌تهدید به انتقام، بازدارنده قابل‌قبولی نیست و اینکه این کشور اول منافع خود را در نظر دارد

اما اجازه دهید ببینیم که حمله اسرائیل چه منافعی برای آمریکا و اقتصادی که همچنان در رکود و بحران است دارد. حتی اگر ایرانی‌‌ها می‌توانستند به طور موقت حمل و نقل در تنگه هرمز که چهل درصد از نفت عبوری از دریا از آن عبور می‌کند را متوقف کنند، قیمت نفت تصاعدی بالا خواهد رفت، که بیشتر باعث تضعیف و تخریب بازار‌های جهانی و آسیب‌های بزرگ برای بهبود اقتصاد ایالات متحده خواهد شد. این سرگشتگی اقتصادی و مالی می‌تواند فاجعه‌بار و جهانی شود.
در همین زمان ایران قطعا ‌فشار علیه نیرو‌های آمریکا در افغانستان و عراق را بالا می‌برد که موجب تشدید اوضاع امنیتی شکننده بین دو کشور خواهد شد. با ظهور مجدد القاعده (به عنوان یک تهدید از طرف سنی‌ها) در عراق، نیروهای آمریکا با شیعه‌ها نیز مواجه خواهند شد. در زمان معین که نیروهای ایالات متحده متعهد به خروج از عراق هستند، می‌توانند مجبور به ماندن شوند. ایران احتمالا با دشمنان در سراسر منطقه، از جمله خلیج فارس به خصوص در جایی مانند بحرین، درگیر خواهد شد. ممکن است توانایی ایران برای حمله به ایالات متحده محدود باشد، اما توانایی‌اش در رهبری جنگ مخفیانه علیه آمریکا و اسرائیل در سراسر خاورمیانه به مراتب نیرومند‌تر خواهد بود

چهارم :این کار ایران را در خاورمیانه محبوب و موجه جلوه می‌دهد
ممکن است تحریم‌ها هرگز ایران را از دستیابی به سلاح اتمی منصرف نکند، اما تاثیراتی خواهد داشت و ایران تا حد زیادی گوشه گیر خواهد شد. حمله اسرا‌ئیل می‌تواند تمام موفقیت‌های سودمند به خصوص جنبش بهار عرب امسال را تضعیف می‌کند. حمله اسرائیل احتمالا توسط حاکمان برخی از کشور‌های خاورمیانه مورد استقبال قرار خواهد گرفت، اما این امر از دید توده اعراب یک مثال دیگر از تجاوز اسرائیل و استاندارد دوگانه آمریکا خواهد بود. اعراب مشتاق هستند که شاهد خوار کردن کشور‌های دیگر از جانب‌ایران باشند اما دخالت اسرائیل موجب پیچیده شدن فضای بعد از جنگ و به طور قطع تضعیف هرگونه تلاش اسرائیل برای پاک‌سازی آنچه با‌قی مانده خواهد شد.

پنجم :اگر اسرائیل حمله کند، خواه‌ناخواه آمریکا نیز درگیر خواهد بود
امکان ندارد که حمله اسرائیل بدون دردسر‌های عمده و عکس‌العمل نظامی علیه منافع ایالات متحده همراه باشد. بدیهی است که برداشت تهران این خواهد بود که حمله اسرائیل با هماهنگی آمریکا انجام شده است، واکنش‌های احتمالی عبارتند از: تلاش برای متوقف کردن حمل و نقل دریایی از طریق تنگه هرمز و حملات به تاسیسات نظامی و سفارتخانه‌های ایالات متحده
حتی اگر آمریکا به طور موثر و فعال در حمله دخالت نداشته باشد، احتمالا برای کمک و حمایت از اسرائیل در برابر حملات حزب‌الله و حماس با استفاده از سلاح‌های پیشرفته، فرا خوانده خواهد شد. اعتبار واشنگتن که در پایین ترین سطح بین‌المللی قرار دارد نیز بیشتر تضعیف خواهد شد. ایالات متحده در حال حاضر در دو تا از طولانی ترین جنگ‌های تاریخ درگیر است و همچنان هزاران نیرو در خاک دو کشور مسلمان دارد و بهتر است رو راست باشیم، آمریکا در این جنگ‌‌ها برنده نیست

آخرین چیزی که نیاز دارد جنگ با کشور مسلمان دیگریست، که پایداری و اثر‌بخشی‌اش - هرچند به شکل نامتقارن-، به آمریکا ضربه می‌زند، که نباید دست کم گرفته شود
تمام این ابراز نگرانی‌ها برای آگاهی کامل از این موضوع است که دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای مشکلی بزرگ برای ایالات متحده، اسرائیل و جامعه جهانی خواهد بود. حتی ممکن است که نتیجه نهایی را کاملا تغییر دهد. احتمالا گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نتیجه‌گیری خواهد کرد که ایران در دستیابی به چنین سلاح‌هایی مصمم است. همچنین به وضوح دیگران را متقاعد کرده و ثابت شده که نه تحریم و نه دیپلماسی در متوقف کردن ایران موثر است. هیچ‌کس نباید عواقب ناشی از دستیابی ایران به بمب اتمی را کم اهمیت قلمداد کند. نمی‌توانیم خودمان را کنار بکشیم و همینطور نمی‌توانیم کنترل خود را از دست دهیم
اگر احتمال یا پیش‌بینی مستدلی وجود داشت که حمله اسرائیل موجب از بین رفتن توان فنآوری هسته‌ای ایران می‌شد، آنگاه در دفاع از آن، استدلال قانع‌کننده‌تری ایجاد خواهد شد. اما چنین چیزی وجود ندارد و این ما را در نقطه‌ای دشوار قرار می‌دهد.
برای لحظه‌ای در جایی بین دو انتخاب که به یک اندازه نامطلوب هستند، قرامی گیریم: اقدام نظامی فاجعه‌بار، و یا دریافتن و زیستن با ایرانی که بمب اتمی در اختیار دارد و تعادل قدرت در خاورمیانه را به شکل چشمگیری تغییر دهد

نظر بدهید

لینک ثابت - نوشته شده توسط Abolfazl sedghi در یکشنبه 90 آبان 29 ساعت ساعت 4:28 عصر

احزاب سیاسی مصر پس از مبارک

به گزارش سایت برهان مصر پس از سرنگونی مبارک، رأی‌گیری را در اولین انتخابات پارلمانی خود در ماه نوامبر، در حالی آغاز خواهد کرد که پنجاه حزب سیاسی در حال رقابت و بیش از این تعداد نیز در حال تأسیس هستند مصر پس از سرنگونی مبارک، رأی گیری را در اولین انتخابات پارلمانی خود در ماه نوامبر، در حالی آغاز خواهد کرد که پنجاه حزب سیاسی در حال رقابت و بیش از این تعداد نیز در حال تأسیس هستند. برخی از احزاب به ائتلاف‌ها پیوسته‌اند و در کنار آن‌ها جنبش‌هایی هم می‌باشند که اگرچه از پس نامزدهای انتخاباتی بر نمی‌آیند اما قدرت نفوذ بر مذاکره‌های سیاسی کشور را دارند. جزییات موجود در رابطه با احزاب صاحب نفوذ و گروه‌های مصری عبارت‌اند از

حزب آزادی و عدالت

حزب آزادی و عدالت در ماه آوریل به عنوان بازوی سیاسی «اخوان المسلمین» که در زمان مبارک توقیف شده بود، تشکیل گردید و به عنوان یکی از پرنفوذترین نیروها ظاهر گشت. این حزب که برای تصرف نیمی از صندلی‌های پارلمان مبارزه خواهد کرد هنوز بیانیه‌ی کاملی از اهداف و سیاست‌های خود منتشر نکرده است. رهبران اخوان اظهار کرده‌اند که این حزب یک گروه داخلی است که اسلام را به عنوان مرجع خود قرار داده است. حزب آزادی و عدالت می‌گوید: «قانون اساسی مورد نظر آن‌ها به مسلمانان و غیر مسلمانان احترام می‌گذارد، قوانین اسلام را تحمیل نمی‌کند و به مصری دموکراتیک و کثرت گرا متعهد می‌باشد

حزب وفد                           

حزب وفد جدید در سال 1978م. زمانی که «انور سادات» پس از مدتی خفقان آزادی بیش‌تری در اختیار احزاب قرار داد، تأسیس شد اما ریشه‌ی این حزب به سال 1920م. باز می‌گردد. «وفد» در لغت به معنای «گروه، هیأت» می‌باشد و به تیمی باز می‌گردد که با بریتانیا مذاکره کرد و در سال 1922م. استقلال خود را اعلام کردوفد از قدیم دژ محافظ لیبرال دموکرات در مصر بوده است. به لحاظ تاریخی این حزب حامی نخبگان تجاری و قبطیان بوده است. وفد یکی از احزاب بزرگ معترض در زمان مبارک بود اگرچه منتقدان آن اعتقاد داشتند که توسط دولت انتخاب شده‌اند. این حزب از اقتصاد لیبرال با بخش عمومی قوی حمایت می‌کند.

مصریان آزاد

این حزب آزادی که توسط غول سرمایه‌داران مخابرات مسیحی «نجیب ساویرس» تأسیس شده، خود را در جایگاه رقیب گروه‌های اسلامی قرار داده است. این حزب که رهبران آن شامل اشخاصی هم‌چون «هانی ساری الدین»، رییس سابق حکومت خودگردان بازار سرمایه‌ی مصر و عضو هیأت مدیره‌ی بانک مرکزی، می‌باشد از سیاست‌های بازار آزاد، جدایی دولت از دین، پایان نابرابری‌های طبقاتی و گسترش شکاف اجتماعی حمایت می‌کند. این حزب در ماه آگوست اعلام کرد که دارای بیش از 100 هزار عضو می‌باشد که در میان آن‌ها شخصیت‌های برجسته‌ای هم‌چون «محمد سالماوی» نویسنده، «احمد فؤاد» شاعر، «خالد یوسف» فیلم‌ساز و «محمود مهنی»، رییس سابق دانشگاه الازهر حضور دارند

باقی مانده‌های حزب منحل شده‌ی مبارک

حزب دموکرات ملی مبارک با رأی دادگاه منحل شد اما مقام‌های رسمی سابق حزب، شش حزب دیگر را تأسیس کردند و یا در حال انجام این کار هستند. معترضان خواستار ممانعت از حضور اعضای سابق در انتخابات شدند. یکی از برجسته‌ترین این احزاب، حزب «اتحاد» می‌باشد که توسط «حسام بدراوی» تأسیس شد. او در آخرین روزهای قیام ضد مبارک دبیر کل معرفی شد تا اعتراض‌ها را فرو نشاند. بدراوی که به عنوان اصلاح‌طلب مورد مخالفت رژیم قدیم بود، بلافاصله استعفا داد و گفت مصر به احزاب جدید نیاز دارد. حزب او خواستار جدایی میان قدرت‌های قضایی، مجریه و مقننه بود زیرا مرز میان آن‌ها در زمان مبارک کم رنگ شده بود هم‌چنین آن‌ها طالب سیاست‌های بازار آزاد و قوانین و مقررات سخت‌تر برای حصول عدالت اجتماعی بودند با کارهایی هم‌چون دادن بیش از یک رأی، تهدید و دیگر اعمال غیر قانونی ضامن پیروزی متداوم مبارک در انتخابات بودند. بعضی از اعضای این حزب هم‌چنان در منافع وسیع تجارت‌های کلان دارای نفوذ هستند و یا در مناطق خود به عنوان شخصیت‌های برجسته دارای نفوذ می‌باشند. دیگر احزابی که توسط مقام‌های رسمی هدایت می‌شوند شامل حزب الحریه (آزادی)، که هنوز به دنبال کسب اجازه است. حزب مصر التمنیه (توسعه‌ی مصر)، حزب رنسانس، حزب ملی مصری، حزب مصر الحدیثه (مصر مدرن) و حزب المواطن المصری (شهروندان مصری) می‌باشند.

حزب تقامو

این حزب در سال 1976م. توسط چپ‌گرایانی مثل «خالد المحی الدین» تأسیس شد. او یکی از افسرانی بود که در سال 1952م. در کودتای نظامی «جمال عبدالناصر» که به سرنگونی شاه انجامید، شرکت داشت. این حزب ناصری‌ها (پیرو افکار سابق مصر جمال عبدالناصر)، مارکسیست‌ها و ناسیونالیست‌های عرب را به خود جذب کرد. حزب تقامو زمانی از حمایت بالای طبقه‌ی کارگر، اتحادیه‌های حرفه‌ای، دانشگاه‌ها و روشنفکران برخوردار بودند اما منتقدان، این حزب را متهم به زیرپا گذاشتن اصول خود در مقابل دولت مبارک کردند و در نتیجه نفوذ آن‌ها به میزان چشم‌گیری، کاهش یافت. تقامو اولین گروهی بود که از مصاحبه با رییس جمهور «عمر سلیمان» در زمان قیام برضد مبارک، خودداری کرد و از آن زمان منتقد آشکار اخوان المسلمین گردید

حزب جبهه‌ی دموکرات

این حزب در سال 2007م. برای ارتقای ارزش‌های آزادی و سکولار در جهت تعدیل محافظه کاری مذهبی توسط «اسامه غزالی حرب»، روشنفکر و عضو سابق و «یحیی الجمال»، نخست وزیر موقت پس از قیام، تأسیس شد. این حزب پس از انتخابات داخلی در ماه آگوست در حال حاضر توسط «سعید کامل» هدایت می‌شود

حزب دموکرات اجتماعی

این حزب که یکی اولین احزاب تأسیس شده‌ی پس از قیام می‌باشد، می‌گوید از اقتصاد بازاری که به عدالت اجتماعی، پایان انحصارها، تولید شغل و پیشرفت تعلیم و تربیت و تحقیقات علمی متعهد باشد، حمایت می‌کند. اعضای مؤسس این حزب عبارت‌اند از: وزیر اقتصاد «حازم الببلاوی»، فعال سیاسی «محمد ابوالقار»، «داوود عبدالسید» فیلم‌ساز و دیپلمات سابق سازمان ملل و «مروات تلاوی».

حزب غد (فردا)

«الغد» در سال 2004م. توسط «ایمان نور» تأسیس شد. او وکیلی بود که پس از مشاجره‌ای که با رهبر «وفد» داشت از آن حزب جدا شد. در طول چند ماه این حزب پس از آن که ایمان نور متهم به جعل اسامی عضویت شد در یک نزاع قانونی گرفتار گردید. ایمان نور در سال 2005م. در اولین و تنهاترین انتخابات چند کاندیدایی ریاست جمهوری مصر برضد مبارک شرکت کرد. او با فاصله‌ی زیاد، دومین نفر شد و به اتهام جعل اسناد زندانی گردید

حزب العادل

این حزب نخست توسط فعالان جوان و اعضای انجمن ملی تغییر که در اعتراض‌ها و قیام مصر نقش مهمی را ایفا کردند، تأسیس شد. العادل حامی وضعیت و اقتصاد بازار آزاد است و برنامه‌های خود را بر روی توسعه‌ی پایدار، ساخت نهادهای دولتی و تشویق سرمایه‌داری در بخش عمومی متمرکز می‌کند. طرف‌داران این حزب می‌گویند العادل از تصمیم‌گیری‌های متمرکز اجتناب کرده و از واحدهای جوان کوچک برای پروژه‌های مردمی استفاده کرده است. این حزب خود را در جایگاه حزب میانه قرار می‌دهد

حزب وسط

این حزب به مدت 15 سال در زمان مبارک تلاش کرد تا مجوز دریافت کند اما تنها یک هفته پس از سرنگونی مبارک تصویب شد. «وسط» توسط اعضای سابق اخوان المسلمین تشکیل شده است و می‌گوید: «با دموکراسی به جامعه‌ی اسلامی احترام می‌گذارد

حزب النور (نور)

«النور»، اولین حزبی است که توسط «سلفی‌ها» تأسیس شد. آن‌ها تفسیری سخت‌گیرانه و خشن از اسلام دارند و خواستار اجرای قوانین شریعت اسلام هستند و حامی آزادی بیان، قوه‌ی قضاییه‌ی مستقل و تقویت دولت محلی می‌باشند. این حزب از بانک‌ها و دهندگان وام می‌خواهد از سیستم مالی اسلامی که مخالف رباخواری است استفاده کنند و البته معتقد است هرگونه تغییر باید به تدریج صورت بگیرد. حزب نور هم‌چنین خواستار ایجاد شغل از راه ساخت شرکت‌های کوچک و متوسط است. احزاب اسلامی دیگری نیز تشکیل شدند از جمله گروه سلفی دیگری به نام «الصلاح» و یا همان صحت

حزب مصر الحریه (آزادی مصر)

این حزب توسط گروه جوانان و آکادمی‌ها از جمله دکتر «عمر حمزاوی» روشنفکر و فعال حقوق بشر، پایه گذاری شد. این حزب سیاست‌های بازار آزاد را که به عدالت اجتماعی متعهد است، تأیید می‌کند

اتحاد دموکراتیک

اتحاد دموکراتیک، ائتلافی است از 34 حزب اسلام‌گرا و دیگر احزاب و هم‌چنین اولین اتحادی بود که پس از شورش مصر تشکیل شد. منتقدان می‌گویند اتحاد دموکراتیک تحت سلطه‌ی حزب اخوان المسلمین و دیگر سازمان‌های اسلامی است. افزون بر حزب اخوان، این اتحاد شامل وفد، حزب کاراما ، حزب ناصری، حزب کارگر مصر و حزب سوسیالیست عرب نیز می‌باشد. این اتحاد از زمان تأسیس، به دلیل مشاجره‌های ایدئولوژیکی چهار حزب را از دست داده است

نظر بدهید

لینک ثابت - نوشته شده توسط Abolfazl sedghi در پنج شنبه 90 آبان 5 ساعت ساعت 10:3 صبح

چه کسی از ترور ربانی سود می‌برد

آخرین تماس برهان الدین ربانی با یکی از جنگجویان طالبان منجر به مرگ او شد. تله ای که برای قتل ربانی گسترانده شد یادآور همان دامی‌بود که در مقر احمد شاه مسعود پهن شد. داستان قتل مجاهدان محبوب افغان ها به معمایی پیچیده و کلافی سردرگم می‌ماند که به راحتی گشوده نمی‌شود. آیا تنها پای تسویه حساب های گروهی در میان است یا خط و جریانی بیرونی آن را هدایت می‌کند

درباره انگیزه های قاتلان ربانی نباید سردستی و طبق پیش فرض های آشنا قضاوت کرد. باید دید کدام گروه یا جریان از مرگ ربانی بیشترین بهره را می‌برد؟ حالا که این مجاهد افغان به قتل رسیده است همه جا پر شده از تمجید دستاوردهای شورای عالی صلح و برنامه های آتی ربانی برای تقویت این فرایند. حال آنکه پیش از این اغلب محافل سیاسی داخل و خارج از افغانستان نسبت به آینده این فرایند امید چندانی نداشتند و صلح و مذاکره با طالبان را امری عبث و بلکه شرم آور و مایه خسران تلقی می‌کردند. گفته شده است حتی خود ربانی نیز در این اواخر نسبت به فرجام مذاکرات مایوس و خسته شده بوده و از روند کار رضایت نداشته است. با آن حجم انتقاداتی که به شورای عالی صلح و انگیزه های دولت کرزی نسبت به ادامه روند مذاکرات به خصوص با پاکستانی ها و سرکرده های طالبان وارد می‌شد، باید پرسید چرا طالبان می‌بایست با این حرکت دست به انتحار سیاسی بزند و گور خود را بکند و در آن دراز بکشد

به گزازش سایت دیپلماسی ایرانی قتل برهان الدین ربانی به معنی پایان زودهنگام پروسه صلح در افغانستان است. فعالیت های شورای عالی صلح با این ترور پیچیده عملا در نطفه خفه خواهد شد و پرونده صلح با شورشیان را خواهد بست. بدبینی به طالبان به اوج خواهد رسید و آنها که می‌گفتند نباید به مذاکره با آنها اعتماد کرد، حرفشان خریدار پیدا می‌کند. آنها حالا می‌گویند که ربانی قربانی یک فرایند فرساینده و فداکارانه شد که تنها مرگش می‌توانست حامد کرزی و متحدانش را از صرافت مذاکره با طالبان بیندازد و آنها را منصرف کند

یک مقام افغان گفته است: مردی که حمله انتحاری به رییس شورای عالی صلح را انجام داد، ظاهراً یکی از فرماندهان طالبان بوده که بمب را در حضور مذاکره کنندگان منفجر کرده است. این حادثه زمانی صورت گرفت که یک نماینده گروه طالبان در ظاهر به قصد مذاکره با ربانی وارد منزل وی شده بود. در این حمله چهار نفر دیگر نیز کشته شدند و معصوم ستانکزی یکی از مشاوران حامد کرزی و عضو شورای عالی صلح به شدت زخمی شد

برهان الدین تلاش هایی را رهبری می کرد که از یک سال پیش به این سو آغاز شده و هدف آن مذاکره با طالبان و گروه های مسلح مخالف حکومت افغانستان عنوان شده بود. او حدود چهار ماه پیش در مصاحبه ای گفته بود تماس ها با طالبان آغاز شده ولی هنوز به سطحی نرسیده است که بتواند در مورد آن سخن بگوید

اگرچه گفته می‌شود که طی یکی دو ماه اخیر این تماس ها و تلاش ها به مراحل تازه و مهمی‌رسیده بود، اما یکی از نزدیکان وی گواهی داده است که "استاد ربانی در این اواخر از طالبان شکایت می کرد و می گفت آنها به صلح رضایت نمی‌دهند." حتی بعضی ها می گفتند ربانی لازم نیست این سخن را بر زبان بیاورد چون کاملا مشخص است که او از این مسئولیت خسته شده و حتی امکان داشته که از سمت اش استعفا دهد

حال و هوای ربانی در روزهای آخر این گونه بوده و این مسئله بر کسی چندان پوشیده نبوده است. رفت و آمدهای او به قصد مذاکره و یافتن واسطه ها و مذاکره با سرکردگان طالبان ادامه داشت و قرار بود به زودی در کنفرانس بن آلمان نیز تمهیداتی درباره حضور طالبان و پیشبرد گفتگوها با ایشان اندیشیده شود. اما با این حال چشم انداز مذاکرات صلح آن اندازه امیدبخش و رو به جلو نبود که بتوان دلیل قتل او را بطور قطعی در این مسئله جستجو کرد. ربانی سابقه سال ها مجاهدت در راه آزادی افغانستان را داشت و شخصیتی معتمد، کاریزماتیک یا ریش سفید به حساب می‌آمد. او ظرفیت های بالقوه بالایی برای پیشبرد نیات دولت افغانستان داشت ولی بر همه روشن است که طالبان و سایر تندروهای مذهبی از جنس دیگری هستند و کمتر به مصالحه و گفتگو عقیده دارند و بنابراین تلاش های او عمدتا یکسویه و از همین رو برای ربانی خسته کننده و یاس آور بوده است

تفکر جهادی طالبان به هیچ رو منعطف نشان نمی‌دهد. آنها از مرگ مرد صلح طلب و اهل مدارایی که دشمن بنیادگرایی و جزم اندیشی به حساب می‌آمد خوشحال اند اما نیک می‌دانند که ترور و مرگ او جرقه تازه ای را در جنگ روشن کرده است. حال بازهم سوال اینجاست که کدام گروه و جریان از دامن زدن به درگیری ها و فروخواباندن پروسه صلح در افغانستان سود می‌برد؟ شاید کارشناسان افغان انگشت اتهامشان را به سوی برخی همسایگان نشانه بگیرند و آنها را مخالف آسایش و امنیت کشورشان تلقی کنند و شاید هم عنوان کنند که چنین حرکتی تنها از تفکرات جهادی و انتحاری طالبانی برمی‌آید و لاغیر. هرچه باشد، شهادت ربانی فصل تازه ای را در سیاست های امنیتی افغانستان و ناتو در مبارزه با مخالفان مسلح خواهد گشود و بار دیگر این کشور را به کانون انتقاد از امریکا و غرب تبدیل خواهد کرد. با توجه به آشنایی که با مسیر سنگلاخ مذاکرات و خستگی و ناامیدی ربانی نسبت به آن داریم، این سوال جدی تر می‌شود که آیا ترور برهان الدین ربانی با نیت ضد امریکایی و دامن زدن به جنگ انجام شده یا واقعا قصد جلوگیری از پیشرفت مذاکرات را داشته و آن را موفق و موثر تلقی می‌کرده است

نظر بدهید

لینک ثابت - نوشته شده توسط Abolfazl sedghi در چهارشنبه 90 شهریور 30 ساعت ساعت 12:24 عصر

اعلام جنگ سایبری اسرائیل به ایران

 Cyber war

به گزارش سایت دیپلماسی ایرانی به دستور بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل یک مرکز نظامی الکترونیک که مسئولیت اصلی آن انجام حمله سایبری علیه ایران و پروژه‌های هسته‌ای آن است، راه‌اندازی شده است. این تصمیم نتانیاهو پس از آن اتخاذ شد که وی دریافت که نمی‌تواند بر روی حمله هوایی و نظامی به ایران حساب کند و تقریبا از انجام هر گونه حمله نظامی به ایران نا امید شده است به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ایلاف، این مرکز مستقیما زیر نظر شخص نتانیاهو اداره می‌شود و کسانی که در آن فعالیت می‌کنند نیز مستقیما با شخص او در ارتباطند و از او دستور می‌گیرند

ایلاف به نقل از روزنامه تایمز لندن همچنین گزارش می‌دهد که نخست‌وزیر اسرائیل از مسئولان این مجموعه خواسته است که جمعی از خبرگان و متخصصان اینترنت و تکنولوژی اطلاعات را در این مرکز جدید جمع کرده و این مجموعه را تبدیل به قلب سیاست جنگی اسرائیل کنند

نتانیاهو تاکید کرده است که می‌خواهد اسرائیل را به بزرگترین قدرت الکترونیکی جهان تبدیل کند به گونه‌ای که کسی توانایی رویارویی با آن را نداشته باشد و در خط مقدم جنگ الکترونیک جهان باشد

این مرکز زیر نظر "مرکز اطلاعات نظامی اسرائیل هشت هزار و دویست تاسیس شده است و فعالیت خود را نیز در برخی از زمینه‌ها آغاز کرده است، کارشناسان اسرائیلی گفته‌اند که فعالیت فعلی این سازمان در حال حاضر "نرم" است و به زودی گسترش می‌یابد و جدی خواهد شد. به همین دلیل صحنه جنگ خود با ایران را نیز از وب‌سایت‌های اجتماعی یعین فیسبوک و تویتر آغاز کرده است.

بسیاری از کارشناسان مسائل امنیتی معتقدند که ویروس استاکس نت که تاسیسات هسته‌ای ایران را هدف قرار داده بود و توانسته بود به سانتریفیوژهای تاسیسات هسته‌ای ایران در سال دو هزار و نه آسیب بزند، پروژه‌ای اسرائیلی یا اسرائیلی – امریکایی بوده است. مسئله‌ای که اسرائیل و امریکا هر دو آن را رد کرده‌اند

در ماه آوریل گذشته نیز تعدادی از تاسیسات الکترونیکی و کامپیوتری اداره‌جات دولتی ایران مورد هدف ویروسی موسوم به استارز قرار گرفتند، البته این ویروس نامی برخورد نداشت ولی دانشمندان ایرانی آن را استارز نامیدند. به رغم این که مقامات ایرانی گفتند که توانستند این ویروس را به سرعت کشف کرده و به مقابله با آن برخیزند و اجازه ندهند خسارت‌ چندانی به دستگاه‌های کامپیوتری وارد آورد ولی اذعان داشتند که برخی از یارانه‌های دولتی به این ویروس آلوده شده و صدمه دیدند

پس از کشف عملیات این دو ویروس مخرب و ثابت شدن این موضوع که در پشت این ویروس‌ها اسرائیل و امریکا قرار دارند، اکنون مقامات اسرائیلی از این می‌ترسند که ایرانی‌ها بخواهند دست به یک اقدام انتقامی زده و تاسیسات و سازمان‌های ارتباطی آنها را هدف قرار دهند. کارشناسان وزارت دفاع اسرائیل نسبت به انجام عملیاتی تلافی‌جویانه در زمینه الکترونیک از سوی تهران به دولت این رژیم هشدار داده‌اند. در دسامبر گذشته شرکت سیلکوم، یکی از بزرگترین شرکت‌های تلفن همراه اسرائیل دچار آسیب‌دیدگی شدید شد که برخی از مقامات اسرائیلی در ابتدا ایران را در پشت ماجرای آن دانستند. ولی اخیرا کارشناسان اسرائیلی گفته‌اند که ایران چه مستقیم و چه غیر مستقیم دستی در این تخریب نداشته است. مرکز فرماندهی الکترونیک اعلام کرد که این تخریب را این سازمان انجام داده است. بریگارد ژنرال نیتسان نورییل در توجیه انجام این عملیات می‌گوید: «به رغم هشدارهای ما به شرکت‌های خصوصی، بسیاری توصیه‌های ما را در این زمینه نادیده گرفتند و از این رو تصمیم گرفتیم درسی به شرکت‌های تلفن همراه بزرگ که اعتنایی به هشدارهای ما نمی‌دهند بدهیم. اکنون این شرکت‌ها از نوعی مصونیت الکترونیکی که ما خواستار آن هستیم، برخوردارند

یکی از منابع نزدیک به مرکز فرماندهی الکترونیکی جدید وزارت دفاع در این باره مدعی می‌شود: ما با تاسیس این سازمان دو هدف اصلی را دنبال می‌کنیم که هر دو هدف نیز مقصود ایران است. اول، برنامه‌هایی که ایران برای ساخت بمب هسته‌ای دنبال می‌کند و سازمان‌های نظامی مرتبط با این برنامه‌ها و دیگری تاسیسات زیربنایی شهری ایران. و اگر بتوانیم به این دو هدف با هم برسیم که به آنچه می‌خواهیم رسیده‌ایم چرا که در آن صورت ایران کاملا فلج خواهد شد و مطلوب ما هم همین است

نظر بدهید

لینک ثابت - نوشته شده توسط Abolfazl sedghi در چهارشنبه 90 مرداد 19 ساعت ساعت 4:33 عصر

همکاری‌های قابل تبدیل در روابط ایالات متحده و جهان اسلام

توانمندسازی شبکه‌ها به منظور توسعه جمعی و تغییر اجتماعی  

گردآورنده: پیتر منداویل

به گزارش سایت مشرق مطالب زیر حاصل نشست مرکز مطالعات خاورمیانه سابان است که زیرمجموعه موسسه بروکینگز بوده و پروژه ای را تحت عنوان "روابط ایالات متحده با جهان اسلام" دنبال می کند. این نشست در تابستان سال گذشته در دوحه برگزار شد و تمرکز خود را بر مسایل شبکه های اینترنتی و توانمندسازی آنان در قرار داد که به نظر می رسد، راهکار و نقطه ی جدیدی برای درگیر شدن آمریکا در مسایل داخلی کشورهای اسلامی و جهان اسلام باشد؛ به طوریکه هیچگاه آمریکایی ها مورد اتهام دخالت سیاسی در امور داخلی کشورهای حوزه جهان اسلام قرار نمی گیرند بلکه صرفا یک مساله اجتماعی و همکاری علمی در زمینه های اجتماعی در ظاهر به نظر می رسد. به دلیل اهمیت، ترجمه مطالب ارائه شده در این نشست توسط گروه جنگ نرم مشرق، به طور کامل منتشر می شود

برای دریافت نسخه ترجمه به صورت پی دی اف روی عنوان ذیل کلیک نمایید

توانمندسازی شبکه‌ها به منظور توسعه جمعی و تغییر اجتماعی در جهان اسلام

و برای دریافت نسخه انگلیسی روی عنوان ذیل کلیک نمایید

Empowering Networks for Community Development and Social Change

مردم مسلمان در سراسر دنیا، اساساً عمده اولویت‌ها و نگرانی‌های خود را در قالب مسائلی چون توسعه، عدالت و امنیت اقتصادی، تعریف می‌کنند. تلاش این کارگروه بر آن است که با گردهم آوردن صاحب‌نظران، بنیان‌گذاران مؤسسات و بنیاد‌های مختلف از سراسر آمریکا و دنیای اسلام، مسائل مورد توجه هر دو طرف را تعریف کرده و طراحی برنامه‌هایی عملی را آغاز کند که در آنها بر توسعه اجتماعی پایا و اصلاحات اجتماعی تأکید می‌شود. به منظور بهره‌برداری از اشتهای وافری که برای ایجاد تغییرات اجتماعی در میان جوانان آمریکا و دنیای اسلام دیده می‌شود، این کارگروه شبکه‌ای از رهبرانِ ایجاد تغییر به وجود خواهد آورد که آنها را قادر می‌سازد تجربیات خود را به اشتراک گذاشته و شیوه‌های جدید همکاری را نیز بیازمایند. عمده تمرکز این کارگروه بر دو حیطه خواهد بود: بسط و توسعه شیوه‌های مختلفی که می‌توانند شمار هر چه بیشتری از افراد را در توسعه اجتماعی دخیل کنند و شناسایی ظرفیت‌های قابل تغییر برای ایجاد اصلاحات، کارآفرینی و تکنولوژی به منظور مواجه با نابرابری‌ها و نیز حمایت از شبکه‌های اجتماعی موجود. حاصل کار این مجموعه به صورت پیشنهاداتی خواهد بود که برای برنامه‌ها و ابتکار عمل‌های ویژه ارائه شده‌اند و نیز مجموعه‌ای از بهترین راهنمایی‌های عملی را در بر می‌گیرد که برای طراحی شبکه‌های اجتماعی قابل تغییر، پیش‌بینی شده‌اند

اصلاح، تغییر اجتماعی و اسلام

چرا بر توسعه جمعی و تغییر اجتماعی تأکید می‌شود؟

بر اساس نظر سنجی جهانی موسسه پیو گلوبال اتیتیود پروجکت (Pew Global Attitudes Project) در سال 2007، شمار کثیری از مردم کشور‌ها مهم اسلامی، مشکلات اقتصادی را مهمترین نگرانی‌های شخصی خود اعلام کردند. از نظر پاسخ‌دهندگان در کشور‌هایی که اکثریت جمعیت آنها را مسلمان تشکیل می‌دهند و تحت تأثیر خشونت‌های اخیر یا درآمد‌های حاصل از نفت جدای از گردونه مذکور هستند، دو مورد فاصله فقیر/غنی و بیماری‌ها/ایدز، مهمترین خطراتی هستند که جهان امروز با آنها مواجه است. گزارش توسعه انسانی سازمان ملل در سال 2009، کشو‌ر‌های با اکثریت مسلمان ـ و تمام کشور‌های پر جمعیت مسلمان ـ را در دسته «توسعه انسانی پایین» قرار داد. این آمار و ارقام حاکی از آن است که در برقراری ارتباط میان ایالات متحده و جهان اسلام، کاملاً ضروری است که رویکردی توسعه محور اتخاذ شود. [ایجاد] فرصت‌های اجتماعی و رشد اقتصادی در بسیاری از کشو‌ر‌های افریقا، خاورمیانه و آسیای جنوبی، ضروری می‌نماید. نمودار‌های جمعیت شناختی نیز چندان خوش خبر نبوده و نشانگر جمعیت کثیری از جوانان هستند که سراسر این مناطق را پوشانده‌اند ـ که بخش قابل توجهی از ایشان نیز بی‌کار می‌باشند. این کشور‌ها به میزان بسیار اندکی در ساختار‌های اقتصادی، سیاسی و اطلاعاتی جهان ادغام شده‌اند.

با این حال نمی‌توان گفت که چالش‌های پیش روی توسعه در جهان اسلام از دید آمریکا پنهان مانده است. مناطق مسلمان برای دهه‌های متمادی از سیل عظیم کمک‌های خارجی آمریکا برخوردار شده‌اند به مصر، که در میان دیگر کشور‌ها، بیشترین کمک را از امریکا دریافت کرده است. با این حال بسیاری از چالش‌های اقتصادی پیش روی کشور‌های پرجمعیت مسلمان، صرفاً با کمک‌های خارجی برطرف نمی‌شوند ـ به هر حال بسیاری از این کشورها با محدودیت‌های معمول حاصل از شفاف سازی و مسئولیت پذیری مواجهند که کمک‌های خارجی برای توسعه را عقیم می‌گذارند.

در حالی که ضرورت اشتغال زایی گسترده و بالا بردن سرمایه‌گذاری‌ها در صنایع مادر کاملاً مبرهن است، این مطلب ـ‌ و کارگروهی که این مطلب از آن برگرفته شده است ـ به بررسی این مسئله خواهد پرداخت که چگونه یک استراتژی متفاوت می‌تواند در مواجهه با دیرپاترین مشکلات اجتماعی و مربوط به توسعه در جهان اسلام، بهتر عمل کند.

در بسیاری از کشور‌هایی که اکثریت جمعیت آنها را مسلمانان تشکیل می‌دهند، دولت مرکزی ـ منبع سنتی خدمات اساسی و محل تعیین دیپلماسی لازم برای حل مشکلات عمده کشور ـ یا ناتوان از فراهم آوردن رهبری و منابع لازم برای ایجاد تغییرات مثبت است یا تمایلی به انجام چنین اقدامی ندارد.

بحث گسترده‌تری که در اینجا در مد نظر داریم بالا بردن نقش فعالیت‌های مدنی و ساخت زیرساخت‌های اجتماعی است که می‌تواند تلاش در جهت همکاری و تعاون هر چه بیشتر گروه‌های مردم نهاد و شهروند محور در جوامع امریکایی و مسلمان را تسهیل کند

جدای از تأکید بر راه حل‌های جامعه مدنی و اجتماع محور، مهمترین ویژگی این اقدام، ماهیت تعاونی بودن آن است. لازم است به سمت رویکردی حرکت کنیم که به موجب آن ایجاد رابطه با جهان اسلام یعنی به کار گرفتن سرمایه عمومی آمریکا در جهت تحقق بخشیدن به اهداف سیاست خارجی امریکا. به عبارت دیگر، «لازم است کشور ما در جهت ایجاد یک شبکه جهانی ارتباطی و همکاری پرسنلی میان امریکایی‌ها و مسلمانان پیش رود.»

[در این میان] نش مذهب چیست؟

 اگر بخواهیم تنها از دریچه اسلام به جهان مسلمانان بنگریم، از واقعیتی غافل می‌مانیم که کاملاً از اعتقادات مذهبی ایشان جداست و آن اینکه مسلمانان تحت تأثیر عوامل ورودی چون درآمد سرانه، آمار و ارقام بیکاری، میزان مرگ و میر کودکان و سطوح تحصیلات ابتدایی دختران، قرار دارند. با این حال در جانب دیگر، هنگامی که تلاش می‌کنیم بهترین راه ممکن را برای از میان بردن بی‌عدالتی‌های اجتماعی اقتصادی یا ترفیع سلامت عمومی بیابیم، نباید این واقعیت را فراموش کنیم که اعتقاد مردم عنصر اصلی تصور ایشان از عدالت اجتماعی و جامعه سعادتمند می‌باشد.

بنابراین در اینجا از رویکردی حمایت می‌کنیم که مذهب و اصلاحات اجتماعی را دو جهان مجزای از هم نمی‌انگارد. 

به کار گرفتن عبارت «جهان اسلام» به منزله خطر بالقو‌ای است که در حمایت از چنین همکاری با آن مواجهیم. این عبارت یعنی یک و نیم میلیارد انسان که در سراسر پنج قاره زندگی می‌کنند و شرایط فرهنگی، سیاسی و اقتصادی بسیار متفاوتی دارند؛ استناد به این مفهوم یعنی به کار گرفتن برچست مذهب برای اشاره به همه این مردم. اگر منظور از این مفهوم یک اجتماع یکپارچه جهانی است که هویت‌ها و وابستگی‌های بنیادی آن از مرز‌های ملی آن عبور کرده است، باید گفت که [این] دنیای اسلام وجود خارجی ندارد. شاید از همین جهت بود که رئیس جمهور اوباما در سخنرانی خود در قاهره، با اینکه موضوع جهان اسلام بود، حتی یکبار از این عبارت استفاده نکرد. نگرانی که در اینجا وجود دارد این است که آمریکا با برگزیدن و شناسایی «مسلمانان» به عنوان هم‌صحبت و شریک خود این پیام را القا می‌کند که این گروه مذهبی خاص به نوعی استثنا بوده و شایسته یک استراتژی جهانی می‌باشد، در حالی که دیگر اجتماعات مذهبی چنین رویکری را نمی‌طلبند. با اینکه از این امر نیز گریزی نیست که بسیاری از کشور‌هایی که آمریکا در آنها با سخت‌ترین چالش‌های استراتژیکی و امنیتی مواجه است، همین کشور‌های با اکثریت مسلمان هستند، با این حال لازم است بدانیم موضوع مورد بحث ما در مذهب پس‌زمینه آن ادبیاتی که بنابر آن کسانی را که به دنبال داد و ستد با آنها هستیم تعریف می‌کنیم، چیست و این موضوع چه محدودیت‌هایی ـ و نیز چه فرصتهایی ـ برای ما ایجاد می‌کند.

ایجاد همکاری‌های قابل تبدیل

جمع متخصصی که در کارگروه ما در دوحه گرد هم آمدند و مجموعه‌ای از اصول لازم برای ایجاد همکاری‌های قابل تبدیل فراهم آوردند تا از این طریق روابط ایالات متحده و دنیای اسلام را ترفیع بخشند. برخی از این موارد استراتژی‌های جامع و فراگیری هستند که تقریباً در هر شرایطی می‌توان از آنها بهره گرفت، در حالی که باقی موارد جزئی‌تر شده و پیشنهاداتی را ارائه می‌کنند که برای ایجاد یک زیر ساخت جهانی ضروری هستند و این زیر ساخت به نوبه خود برای ممکن ساختن تغییر اجتماعی جمعی، حائز اهمیت است.

اول: ایجاد روابط بر مبنای منافع یا نگرانی‌های مشترک

دوم: قدرت  

سوم: ارتقای سطح شبکه‌های محلی موجود و منابع سرمایه اجتماعی

پنجم: سرمایه گذاری مشترک بنیاد‌های [خیریه] و بشردوستان امریکایی و مسلمان

در نهایت، با اینکه بسیاری از این مباحث به منظور توسعه روابط ایالات متحده‌‌ ـ جهان اسلام مطرح شد، اما یکی از اهداف مهم این همکاری‌های باید این باشد که این ایده را که اینها دو مقوله جدای از هم هستند، از میان برد ـ دو مقوله‌ای که با خصایصی متمایز توصیف می‌شوند. در یک سطح این بدین معنی است که باید رابطه‌ای که می‌توان آنرا پدرسالاری نامید پشت سر نهاد؛ در واقع رویکردی که در اینجا بدان پرداخته شده است، حرکت به آنسوی دوقطبی آمریکا ـ جهان اسلام، به معنی درک این واقعیت است که آمریکا خود نیز بخشی از جهان اسلام است ـ با 3 تا 5 میلیون مسلمان. از این رو، مسلمانان امریکایی به عنوان رهبران و پل سازان ایجاد همکاری‌های قابل تبدیل، نقشی کلیدی ایفا خواهند کرد.

نظر بدهید

لینک ثابت - نوشته شده توسط Abolfazl sedghi در سه شنبه 90 مرداد 4 ساعت ساعت 2:50 عصر

فصلنامه مطالعات راهبردی شماره  پنجاه منتشر شد

پژوهشکده مطالعات راهبردی در پنجاهمین شماره فصلنامه علمی-پژوهشی خود ویژه نامه ای تحت عنوان اندیشه اسلامی مطالعات امنیتی راهبردی منتشر کرده است از صاحب نظران ،اساتید ودانشجویان محترم رشته های روابط بین الملل و مطالعات امنیت ملی وامنیت بین الملل دعوت مینمایم چکیده مقالات این شماره را در ذیل مطالعه فرمایند


  مفهوم امنیت ایمانی در قرآن کریم
مقاله حاضر درصدد است مفهوم قرآنی امنیت را در مطالعات امنیتی مطرح کند. این نوع امنیت، امنیت ایمانی یا امنیت مبتنی بر ایمان به خداوند است و از قرآن کریم که کلام الهی است، استخراج شده است. مطابق فرضیه مقاله، مرجع و معیار این امنیت، ایمان می‏باشد، زیرا ایمان از کانونی‌‏ترین مفاهیم قرآنی است که به نوعی تمام حیات این‏ دنیایی و آن‏ دنیایی بر آن استوار است. در عین حال، قرآن نوعی فلسفه وجودی امنیت را مطرح می‏‌کند که با فلسفه خلقت و هبوط انسان در ارتباط است و نوع خاصی از انسان‏شناسی را پدید می‏‌آورد که بدون آن، مطالعه ابعاد و وجوه امنیت یا یافتن قواعد امنیتی ممکن نیست. همچنین، مقاله بر اساس ابعاد و قواعد امنیتی مطروحه در قرآن، امکان مقایسه این نوع امنیت را با مطالعات امنیتی موجود، به ‏ویژه امنیت ملی، فراهم می‌‏سازد. مقاله نشان می‏دهد این نوع از امنیت با مطالعات امنیتی از اشتراکات بسیاری برخوردار است

داوود غرایاق زندی

  امنیت و پیشاارزش‏‌های آن در اندیشه سیاسی اسلام
اسلام، هدف نهایی خود را تخلق به اخلاق الهی، تعالی معنوی و سعادت ابدی انسان‏ها، به واسطه آگاهی و آزادی در زندگی دنیوی تعریف می‏کند. وجود انسانی از دیدگاه اسلام، از دو وجه متعالی و دنیوی برخوردار است و سعادت، با ترجیح آزادانه وجه متعالی در مقابل وجه دنیوی به دست می‏آید. بدین‏ترتیب، اسلام نسبت به انسان و اجتماع، نگرشی ارزش‏داورانه دارد. دو ارزش محوری یا پیش‏‌ارزش اسلامی‏ در این خصوص، عبارتند از سعادت ابدی انسان، به واسطه تربیت و ترجیح وجه متعالی وجود و آگاهی و آزادی در انتخاب میان خیر و شر، به مثابه شرط امکان سعادت. این دو ارزش یا پیش‏‌ارزش، پایه‏‌های چارچوب فرانظری عام برای اندیشه سیاسی اسلامی‏ و موضوعات اصلی آن، همچون مقوله امنیت را فراهم می‌‏کنند

فرامرز تقی‌لو
علی آدمی

  کاربردهای امنیتی انسان‏‌شناسی حکمت متعالیه
علوم انسانی اسلامی ‏و بومی ‏در گرو بهره‏‌برداری از فلسفه اسلامی ‏به جای فلسفه‏‌های غربی است. حکمت متعالیه، از ظرفیت خوبی برای ورود به عرصه علوم انسانی برخوردار می‏باشد. علوم و مطالعات امنیتی، در سال‏های اخیر، در کشور ما از رونق خوبی برخوردار شده، اما تلاش درخور توجهی برای طرح مباحث امنیتی، با تکیه بر مبانی فلسفه اسلامی، به ویژه حکمت متعالیه، صورت نگرفته است. هدف مکتوب حاضر، ارائه کاربردها و وجوه امنیتی انسان‏شناسی چهار تن از حکمای حکمت متعالیه؛ یعنی صدرالمتألهین، علامه طباطبایی، امام خمینی و استاد مطهری است. مدعای مقاله این است که بر اساس مبانی حکمت متعالیه و به ویژه، مبانی انسان‏‌شناختی که در این مقاله محور بحث و بررسی ماست، به جای علم امنیت، باید از «علوم امنیتی» سخن بگوییم. بر این اساس، از سه الگوی متعالی، متعارف و متدانی در حوزه مباحث امنیتی یاد شده است

نجف لکزایی

  نسبت مصلحت و امنیت در فقه سیاسی شیعه
فقهای شیعه از چشم‌انداز مقاصد شریعت به مصلحت نگریسته، آن را ملازم شرع و در دوره متأخر، ملازم حکومت اسلامی مشروع پنداشته‌اند. درجه‌بندی و اولویت‌بندی متعلًّقات مصلحت در فقه سیاسی شیعه، دارای پیامدهای آشکاری در حوزه امنیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است. درک پیامدهای امنیتی، مستلزم حصول معرفت به نسبت مصلحت و امنیت است. در این راستا، دو نوع رابطه از یکدیگر تمیز داده شده‌اند، رابطه طولی مبتنی بر جانشینی یکی از متعلقات به جای سایر متعلقات که پیامدهای امنیتی ناگوار آن معطوف به مراجع سه‌گانه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی امنیت می‌باشد. شناخت این آسیب رهنمون‌گر رابطه عرضی مبتنی بر هم‌نشینی میان متعلقات سه‌گانه مصلحت است که بایسته‌های نظری و عملی را در حوزه مصلحت‏اندیشی به منظور تأمین و تضمین فضای امنیتی تعادل‌گرا تجویز می‌کند. این نوع رابطه که بر محور شریعت و فهم پویای زمان‌مند و زمینه‌مند از شرع مبتنی است، هسته‌ اصلی فرضیه نوشتار حاضر را تشکیل می‌دهد

فاطمه سلیمانی

  نسبیت مفهومی تروریسم از نگاه فقه
بررسی برون‏ فقهی، نشان می‌دهد تروریسم اسلامی، عنوانی است که بر پایه دو رویکرد، برجسته و جهان‏گیر شده است. یکم اینکه، تروریسم بر پایه باور برخی مسلمانان و شیوه برداشت آنها از دستورهای اسلامی، استوار است. دوم اینکه، کشورهای باختری، عنوان تروریسم اسلامی را همچون انگ‌بر پیشانی برخی مسلمانان چسبانده‌اند. اینان، تروریسم را به ظاهر تهدیدی بر ضد امنیت و مردم‏سالاری می‏‌نامند، اما به واقع آن را افزاری برای پیشوایی و جهت‌دهی در جهان قرار می‏دهند.
بررسی درون فقهی نیز بیانگر آن است که اقدام‏های تروریستی، رفتار سرزنش‏آمیز و مجرمانه است؛ چرا که آنچه در جهاد، برجسته است، جنگ رویارو و پاس‏داشتن مقرره‌های مرتبط با آن است نه کشتن کسان بیگناه یا از میان بردن دارایی‏ها، به طور غافلگیرانه. با این حال، در فقه عنوان روشنی برای دربرگرفتن اقدام تروریستی نیست؛ هرچند این عنوان بر پایه گونه و پیآمد رفتار، بیشتر با محاربه و بغی، همسان دانسته می‌شود

حسن عالی پور

 گونه‏‌شناسی فکری جنبش‏های اسلامی معاصر و پیامدهای سیاسی - امنیتی آن در جهان اسلام
جنبش‌های اسلامی، ویژگی‌های متنوع و مختلفی دارند که از لحاظ شکلی و سازمانی، فکری و عقیدتی، اهداف و منافع، محیط تاریخی و جغرافیایی، عملکرد و مبارزه و دیگر موارد، قابل طرح و مداقه علمی‌اند. هدف ما در این پژوهش، گونه‌‏شناسی فکری این جنبش‏‌ها می‏باشد. قصد داریم به این پرسش پاسخ دهیم که اولا،ً این جنبش‏‌ها بر اساس مبانی فکری، به چند جریان مهم تقسیم می‏‌شوند؟ و ثانیاً، پیامدهای سیاسی - امنیتی این دیدگاه‏‌های فکری متفاوت در جهان اسلام، چه خواهد بود؟
بر این اساس، نویسنده معتقد است احیای هویت، به عنوان مهمترین دغدغه جنبش‏‌های اسلامی معاصر، ارتباط تنگاتنگی با امنیت در جهان اسلام دارد، اما در مورد نحوه تأثیرگذاری احیاگری این جنبش‏‌ها، باید به تفاوت‏‌هایشان در نوع نگرش به مقوله هویت توجه کرد. با توجه به پتانسیل‏‌های فقهی و کلامی، به نظر می‏‌رسد تنها جنبش‏‌های اسلامی عقل‏گرای اجتهادی توانائی لازم را برای ایجاد الگوی سیاسی بدیل در جهان اسلام و ایجاد امنیتی پایدار و همه‌‏جانبه در آن دارند

یحیی فوزی

  گفتمان اسلام سلفی و جهانی‏‌شدن امنیت خاورمیانه
هدف اصلی این نوشتار، بررسی تأثیر گفتمان سلفی در جهان اسلام بر جهانی‏‌شدن امنیت خارمیانه است. این پژوهش، طبق رویکرد بابی سعید به مسئله اسلام سیاسی، این مقوله را با پوشش گفتمانی مطالعه می‏کند. اسلام سلفی به مثابه گفتمان، با موضع رادیکال خود در مقابل گفتمان سکولار غرب، تاحد زیادی باعث دل‏‌مشغولی جامعه بین‌‏المللی شده است. گفتمان مذکور، به دلیل به چالش کشیدن نظم بین‏المللی غربی و ارجاع به دال اسلامی- هویتی خویش، به یکی از مدلولات جهانی‏‌‏شدن امنیت تبدیل شده و موجب ورود «اسلام سلفی» به سرفصل‏‌های مطالعات امنیت بین‏‌الملل شده است. فرضیه این پژوهش اینگونه صورت‏‌بندی می‌‏شود که «به دلیل خاستگاه گفتمان اسلام سلفی در خاورمیانه، امنیت این منطقه، در پرتو گسترش آن گفتمان به سایر نقاط جهان، جهانی شده است». با جهانی‏‌شدن امنیت، گفتمان‌هائی چون اسلام سلفی، با ورود به دنیای مجازی، دال امنیتی خود را بیشتر به رخ می‌کشند. جایی که میان اسلام سلفی و جهانی‌‏شدن تطابق حاصل شود، شاهد گستردگی و اشاعه هستی‌شناسی عدم امنیت غربی خواهیم بود.

نبی الله ابراهیمی

نظر

لینک ثابت - نوشته شده توسط Abolfazl sedghi در پنج شنبه 90 تیر 30 ساعت ساعت 5:15 عصر

معمای غرب: با ایران چه باید کرد؟

به گزارش سایت دیپلماسی ایران مواضع عربستان در برابر ایران که این روزها بیش از هر روز بوی مخاصمه می‌دهد، همچنان تامل‌برانگیز است. یکی از مهم‌ترین این مواضع اظهارات اخیر ترکی بن فیصل، شاهزاده عربستانی است که در سفر به بریتانیا بر زبان رانده است. اظهارات این شاهزاده اثرگذار در سیاست خارجی عربستان زمانی اهمیت بیشتری می‌یابد که بنا به گفته منابع خبری و نزدیکان به دربار پادشاهی عربستان قرار است به زودی جانشین سعود الفیصل، وزیر امور خارجه بیمار عربستان شود.

وب‌سایت شبکه خبری العربیه، در نسخه انگلیسی خود مطلبی را منتشر در این زمینه منتشر کرده که قابل توجه است. در ابتدای این مطلب به اظهارات ترکی فیصل اشاره شده و آمده است: شاهزاده ترکی بن فیصل بن عبدالعزیز در نشست بررسی و تحلیل ناتو در بریتانیا گفت: «اگر ایران با موفقیت بتواند به سلاح هسته‌ای دست یابد ما نیز به دنبال همین راه خواهیم رفت.» وی در این نشست تلاش می‌کرد خطر ظرفیت توسعه نظامی ایران را به فعالیت‌های سیاسی و امنیتی ایران در منطقه که این روزها بسیار باعث نگرانی عربستانی‌ها شده، ربط دهد.

در ادامه این یادداشت به پیشینه ترکی فیصل و اظهاراتش اشاره شده و آمده است: اظهارات شاهزاده ترکی بن فیصل چیز تازه‌ای نیست. این روزها او از این اظهارات زیاد بر زبان می‌راند. وی در حال حاضر ریاست سازمان امنیت عربستان را بر عهده دارد و پیش از این نیز سفیر عربستان در بریتانیا و قبل از آن در ایالات متحده بود. وی تحولات منطقه را به شدت و از نزدیک پیگیری می‌کند و طی سه دهه گذشته نقشی تاثیرگذار بر بسیاری از اتفاقات جاری در منطقه از بعد عربستانی آن داشته است. وی درباره ایران همچنین گفت که تحریم‌ها توانسته‌اند کارایی لازم را داشته باشند ولی باید گزینه حمله نظامی علیه تاسیسات هسته‌ای ایران نیز همچنان تحت بررسی باشد. وی در حالی این گونه اظهار نظر می‌کند که چند سال پیش به واشنگتن هشدار داده بود که هر گونه حمله نظامی به ایران می‌تواند فاجعه‌آمیز، مصیبت بار و ابعاد آن غیرقابل پیش‌بینی باشد.

نویسنده این یادداشت سپس می‌نویسد: وقتی درباره برنامه هسته‌ای ایران صحبت می‌شود، هم امریکایی‌ها و هم‌ روس‌ها اذعان می‌کنند که دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای رویایی بیش نیست اما ظهور قدرت هسته‌ای جدید در منطقه می‌تواند صلح پایدار خاورمیانه در برابر اسرائیل را مورد تهدید قرار دهد. دستیابی ایران به تکنولوژی هسته‌ای نه تنها ممکن است امنیت اسرائیل را به خطر بیندازد و توازن منطقه‌ای را خلاف میل یهودی‌ها تغییر دهد بلکه حتی تهدیدی ژئوپولتیک برای واشنگتن، اروپا، روسیه و چین محسوب می‌شود.

نویسنده این یادداشت در ادامه گریزی به نشست داووس در سال دو هزار وهشت  و در دوران وزارت خارجه کاندولیزا رایس می‌زند و می‌نویسد: در داووس دو هزار و هشت  که نمایندگان ایران نیز حضور داشتند، کاندولیزا رایس، وزیر خارجه وقت امریکا ‌گفت که در بعد سیاست خارجی باید از حجم تنش‌ها بکاهیم و تلاش کنیم به اجماع جهانی نزدیک شویم، او گفت که امریکا هیچ کس حتی ایران را دشمن خود نمی‌داند. هنری کسینجر که او را رئالیست سیاست خارجی امریکا می‌دانند و در اجلاس داووس نیز حضور داشت، درباره اظهارات رایس گفت، آن طور که من فهمیدم منظور دکتر رایس این است که اگر ایران بخواهد به عنوان یک جمهوری به دنبال ثبات و نه یک عامل بی‌ثباتی رفتار کند او نیز می‌تواند رفتاری متفاوت در برابر ایران اتخاذ کند. در آن موقع اظهارات رایس برای حاضران در داووس تعجب آور بود برای همین هم بود که پرسش‌کننده آن نشست فکر کرد که رایس سوال او را نفهمیده است و مجددا سوالش را پرسید، رایس پاسخ داد، اگر تهران تضمین دهد چرخه سوخت هسته‌ا‌ی‌اش اهداف دیگری ندارد او نیز آماده است که درباره مسائل دیگر با ایران وارد مذاکره شد. ایران آن موقع از این صحبت رایس استقبال کرد. ایران از همان زمان تا کنون همواره تاکید کرده است که فعالیت‌های هسته‌ای‌اش به هیچ عنوان جنبه نظامی ندارند و تمامی فعالیت‌هایش در این زمینه حتی غنی‌سازی اورانیوم تحت نظارت مستقیم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و با اهداف کاملا صلح‌آمیز دنبال می‌شود. در آن نشست از ایران منوچهر متکی، وزیر امور خارجه وقت، مجتبی هاشمی ثمره، مشاور عالی رئیس جمهوری ایران، زلمای خلیلزاد، نماینده وقت ایالات متحده در سازمان ملل و خالد عبدالله جهانی، بانکدار مشهور بحرینی حضور داشتند.

در ادامه این یادداشت همچنین می‌خوانیم: پرسش دیگری که در آن نشست مطرح بود، این بود که چه باید کرد تا یک مذاکرات سازنده با ایران دنبال شود. دکتر کسینجر و دکتر رایس هر دو معتقد بودند که در یک چارچوب پیشنهادی می‌توان به ایرانی‌ها اجازه داد که از موقعیت منطقه‌ای خود دفاع کنند و نقش ژئوپولتیک روشنی را در منطقه داشته باشند. در آن موقع این رویکرد با انتقاد برخی از حاضران آن جلسه مواجه شد. مسئله‌ای که باعث شد در نهایت این ابهام باقی بماند که به رغم وجود رقبای متحد امریکا در منطقه چگونه می‌توان میان خواسته‌های ایران و خواسته‌های مغایر کشورهای منطقه توازن ایجاد کرد. کسینجر در این باره می‌گفت، درگیر ساختن دولت ایران در پرونده‌های منطقه‌ای باعث می‌شود تا ایران نسبت به قوانین بین‌المللی بیشتر پایبند شود. وی چین را مثال می‌زد که در دوره نیکسون امریکا همین سیاست را در برابر آن اتخاذ کرد و با گشودن فضا برای حضور بیشتر چین در سیاست‌‌گذاری‌های منطقه شرق آسیا توانست پکن را قانع کند که رویاپردازی‌های گسترش کمونیست را کنار بگذارد و در مقابل بازیابی جایگاه منطقه‌ای‌اش نقش موازنه میان مسکو و واشنگتن را در شرق آسیا ایفا کند که نتیجه آن مهار چین در آن منطقه بود.

نویسنده یادداشت در ادامه می‌نویسد: آیا واقعا ایران جمهوری است؟ ساختار حکومت در ایران این مفهوم را القا می‌کند. ایران یک کشور دموکراتیک است که با دویست و نود  نماینده مجلس و رئیس جمهوری منتخب که هر دو به طور مستقیم توسط مردم برای چهار سال انتخاب می‌شوند، اداره می‌شود. رئیس جمهور نمی‌تواند بیش از دو سال در ایران حکومت کند. البته فیلتر تعیین صلاحیت افراد نیز مطرح است که شورای نگهبان که دوازده  عضو دارد وظیفه تعیین صلاحیت افراد را بر عهده دارد. نوع حکومت در ایران دینی است و تحت نظارت ولایت فقیه و نظرات مرجعیت دینی در قم اداره می‌شود. جمهوری ایران مشابه هیچ نوع حکومتی در جهان نیست. نه شبیه واتیکان است چرا که واتیکان حکومت دینی کاتولیک هست ولی دموکراتیک نیست و نه شبیه اسرائیل که کمیته دینی بر آن نظارت دارد ولی ساختار حکومت آن سکولار است. از این رو حکومت ایران شبیه هیچ نوع حکومتی در دنیا نیست. درباره این که آیا نوع نظام ایران مورد قبول همه اقشار جامعه ایران است نیز باید گفت که طبیعتا این گونه نیست ولی بگویید کدام حکومت در دنیا است که مورد قبول قاطبه مردم باشد؟ بی‌شک در اروپا نیز حکومت‌ها باب میل همه مردم نیستند. ولی مردم در انتخابات شرکت می‌کنند و پای صندوق رای می‌روند، اتفاقی که در ایران نیز می‌افتد.

نویسنده در پایان می‌نویسد: مسئله‌ای که در منطقه خلیج فارس وجود دارد و باعث ایجاد چالشی طولانی در این منطقه شده است این است که کشورهای منطقه هیچ کدام جمهوری نیستند. ایران تنها کشور جمهوری این منطقه است که دولت در آن عوض می‌شود ولی در کشورهای دیگر منطقه چنین حالتی وجود ندارد. در نتیجه کشورهای غیر دموکراتیک منطقه تلاش می‌کنند که همواره سیستم ستنتی موجود در منطقه را حفظ کنند. اگر ایران می‌خواهد که در برابر خواسته‌های سنتی کشورهای عربی منطقه بایستد چاره‌ای ندارد جز این که دیپلماسی فعال خود را به سمت افزایش نفوذ منطقه‌ای‌اش و همچنین تقویت متحدانش پیش ببرد.

نظر

لینک ثابت - نوشته شده توسط Abolfazl sedghi در سه شنبه 90 تیر 14 ساعت ساعت 8:9 عصر

نظر بدهید

لینک ثابت - نوشته شده توسط Abolfazl sedghi در دوشنبه 90 تیر 13 ساعت ساعت 6:47 عصر

معضلات متراکم: امریکا و تحولات یمن

مجروح شدن علی عبدالله صالح در سیزده خزداد و رفتن او به عربستان، بی تردید نقطه عطفی در تحولات یمن و منطقه استراتژیک دریای سرخ، نه فقط از نظر تحولات داخلی، بلکه از نظر تحولات منطقه ای و بین المللی است

یمن از کشورهای فقیر، ولی مهم در منازعات استراتژیک بوده و اهمیت استراتژیک این کشور برای بازیگران منطقه ای نظیر عربستان و بازیگران بین المللی مانند امریکا بسیار بالا است

تحولات یمن در چند ماه گذشته از عمده ترین چالش هایی است که دولت اوباما با آن روبه رو بوده و به دلایل گوناگون موضع امریکا درباره تحولات یمن با سایر کشورهای عربی متفاوت است و در مجموع به خاطر حساسیت های گوناگون استراتژیک و سیاسی، رفتار امریکا نسبتا منحصر به فرد بوده و ترکیبی از توصیه های سطحی به مقامات یمنی برای تغییرات دموکراتیک، همراهی با عربستان سعودی برای مهار بحران و نگرانی عمیق از آینده تحولات را در بر گرفته است

سیاسیت امریکا و دولت اوباما در مورد تحولات یمن با فهرستی طولانی از معضل و چالش روبه رو است. این معضلات چگونه اند و تراکم آن ها چگونه بر سیاست خارجی امریکا در مورد یمن تاثیر داشته است؟ پاسخ این سوال را در شناسایی حداقل سه معضل ساختار، معضل انتخاب و معضل پیامد، می توان یافت. مجموعه این معضلات و متراکم بودن آن ها سیاست خارجی امریکا در مورد مسئله یمن را با با فشار های ویژه ای همراه کرده که استاد عزیز وفرهیخته ام آقای دکتر سید محمد کاظم سجاد پور ذیلا به آن ها پرداخته است

معضل ساختار

یمن به لحاظ ساختاری از فقیرترین کشورهای عرب است. بر اساس آمارهای دستگاه های امریکایی، پنجاه در صد جامعه یمن بی سواد، سی و پنج درصد این جامعه بی کار است. یمن از معدود کشورهایی است که با کاهش منابع روبه رو است. روبه افول بودن منابع نفت یمن که یک سوم از تولید ناخالص ملی این کشور را به خود اختصاص می دهد و از آن مهم تر رو به کاهش رفتن منابع آبی یمن، این کشور را با مشکل ساختاری منابع رو به رو کرده است

در شهر صنعا قبل از تحولات اخیر و هرج و مرج های جاری روزانه هزار تانکر برای آب رسانی مشغول کار بودند و نبود آب باعث شده بود تا از این تانکر ها برای آب رسانی به مردم صنعا استفاده شود. گفته می شود در چند سال آینده خشک سالی و کم آبی رو به افزایش خواهد گذاشت و  طبق بر آوردهای بین المللی صنعا اصلی ترین پایتخت در دنیا خواهد بود که از زاویه کمبود منابع آبی با هیچ مورد مشابهی قابل مقایسه نخواهد بود و سیل عظیم جمعیت از مناطق مختلف به سمت این شهر سرازیر خواهد شد و مسئله ای که کمتر به آن توجه می شود یعنی مسئله محیط زیست و آب از مشکلات ساختاری این کشور در کنار فقر و عقب ماندگی اقتصادی است

علاوه بر این مشکلات، یمن از نظر ساختار اجتماعی، ساختاری قبلیه بنیاد دارد و قبائل نقش اساسی دارند. تعدد و تنوع قبائل، گرایش های فرهنگی و سیاسی و دینی آن ها و سوابق کشمکش بین آن ها به کشمکش بین نخبگان موجود نیز تعبیر شده است. این مجموعه ساختاری به عنوان یک متحد، دوست و همکار و شریک ایالات متحده در جنگ با تروریسم مشکل ساختار را برای ایالات متحده بسیار جدی می کند

طبق تحلیل بسیاری از کارشناسان امریکایی، یکی از بازه های اصلی تروریسم ضد امریکایی یمن است و یکی از دلایل رشد تروریسم ضد امریکایی در یمن، فقر، مشکلات اجتماعی و کمبود منابع و عدم توسعه این کشور است. این معضل، معضل کمی نیست و باید در نظر داشت که امریکا در چند سال گذشته در مبارزه با تروریسم، یمن را به عنوان یکی از کانون های اصلی مد نظر قرار داده و حل مشکل تروریسم بدون حل مشکلات ساختاری که کار ساده ای نیست، کاری است که چندان آسان به نظر نمی رسد

معضل انتخاب

ایالات متحده به یک تعبیر در سی سال گذشته و به تعبیر دقیق تر در دوازده سال گذشته، انتخاب معین و مشخصی را در حوزه سیاست یمن به نمایش گذاشته که کانون این انتخاب حمایت از شخص علی عبدالله صالح و روش های او است. دلیل توجیهی امریکا آن است که علی عبدالله صالح در مبارزه با تروریسم پیشگام و پیشتاز است

فی الواقع تکیه بر اسلام هراسی و ایران هراسی در سیاست های علی عبدالله صالح و همگامی امریکا با این سیاست ها یکی از عوامل پایداری حکومت علی عبدالله صالح در سطح ظاهری و ثبات اولیه ولی ایجاد نا به سامانی در درون جامعه یمن بوده است

به تعبیر حتی برخی از کارشناسان امریکایی، سیاست امریکا و انتخاب های این کشور تقلیل گرایانه و محدود و صرفا متمرکز بر یک مسئله و آن هم مبارزه با تروریسم القاعده و تشکیلات مربوط به آن است

برخی از پژوهشگران معتقدند علی عبدالله صالح به عنوان سیاستمداری که از حساسیت ها و انتخاب های امریکا بهره برداری یا به بیان بهتر سوء استفاده می کرده با حربه مبارزه با ترورسیم و این که تنها انتخاب موجود در این کارزار است، حتی در مواردی شخصا حس هرج و مرج بعدی در یمن را دامن زده تا امریکا را واردار به حمایت بیشتر از خود کند

در این زمینه لازم است یادآوری شود که دولت بوش حتی قبل از یازده سپتامبر 2001 یمن را به عنوان یکی از مراکز مبارزه با تروریسم خود انتخاب کرد. در دوران بعد از یازده سپتامبر، همکاری امریکا و یمن شدت گرفت. جالب تر آن که اوباما از زمان رسیدن به قدرت این همکاری را اوج داد. کاری که دولت اوباما کرد آن بود که بودجه مبارزه با تروریسم را در یمن افزایش داد؛ تعداد افراد امریکایی که نیروهای یمن را آموزش می دادند افزایش داد؛ تعدادی از نیروهای ویژه عملیاتی امریکا را وارد یمن کرد؛ و استفاده از هواپیمای بدون سرنشین برای از بین بردن مظنونین به فعالیت های تروریستی را شدت بخشید. لذا دولت اوباما نه تنها سیاست های دوره بوش را ادامه داد بلکه آن ها را تایید و تشویق کرد

مجموعه انتخاب های امریکا درباره یمن بسیار توام با معضل بوده و هست و در حال حاضر که علی عبدالله صالح مجبور به ترک یمن شده، این معضل انتخاب پیامدهای منفی خود را بیشتر نشان می دهد

به علاوه باید در نظر داشت که ایالات متحده علاوه بر حمایت از علی عبدالله صالح همراهی ویژه ای با عربستان سعودی در دو دهه گذشته در مورد یمن داشته است. فی الواقع هماهنگی میان ریاض و واشنگتن یکی از عناصر مشخص و معین در انتخاب های امریکا در رابطه با یمن بوده است

عربستان سعودی هم به لحاظ فکری و عملیاتی با توجه به هم جواری جغرافیایی و استراتژیک معمولا ترجیحات و انتخاب های  مشخصی را در یمن دنبال کرده که نتیجه آن وضعیت فعلی در یمن است. حتی در حال حاضر عربستان بیش از هر بازیگر دیگری حتی ایالات متحده در شکل دادن به تحولات یمن نقش دارد، اما همکاری و همراهی امریکا با عربستان سعودی بی تردید از معضلات فعلی جامعه یمن و از معضلات فعلی تحولات در این منطقه استراتژیک و یکی از زمینه های دردسرساز برای آینده این منطقه و پیامدهای آتی آن است

معضل پیامد

در یمن چه سامانه ای شکل خواهد گرفت؟ جواب این سوال چندان روشن نیست اما آن چه روشن است این است که در یمن نه به سرعت دموکراسی برقرار خواهد شد و نه صلح و آرامش به این کشور باز خواهد گشت. بی ثباتی در یمن منحصر به مرزهای جغرافیایی این کشور نبود

با توجه به جایگاه استراتژیک یمن، تحولات شاخ افریقا و حوزه دریای سرخ احتمال تکرار مدل سومالی در یمن بسیار جدی است. اگر یمن به سمت هرج و مرج رود و بی ثباتی افزایش یابد، منطقه شرقی افریقا که از نظر اقتصادی، سیاسی و نظامی از حساس ترین مناطق دنیا است و مخصوصا با توجه به این واقعیت ژئوپلیتیکی که این منطقه دروازه اقیانوس هند محسوب می شود و بر اساس نوشته جدیدی رابرت کاپلان نوبسنده معروف، منطقه اقیانوس هند استراتژیک ترین منطقه منازعه آمیز بین قدرت های بزرگ و قدرت های در حال صعود یعنی چین و هند در آینده نزدیک است، تحولات یمن پیامدهای گسترده ای نه فقط در روابط امریکا-صنعا یا روابط امریکا-ریاض بلکه روابط امریکا با کل منطقه دریای سرخ و اقیانوس هند خواهد داشت

ضد امریکایی شدن احساسات عمومی در این منطقه، گسترش هسته های عملیاتی علیه امریکا و طرفداران امریکا، همراه با وفور اسلحه در این کشور که گفته می شود در یمن تعداد اسلحه ها بیشتر از مردم عادی است، این منطقه تبدیل به یکی از خطرناک ترین مناطق دنیا برای ایالات متحده خواهد کرد.

در صورتی که این منطقه به هرج و مرج برسد، امریکا چه اقداماتی را انجام خواهد داد؟ آیا مداخله بیشتر و مستقیم تر عربستان سعودی در منطقه یا مداخله مستقیم تر امریکا در تحولات شرق افریقا و باب المندب و دریای سرخ را شاهد خواهیم بود

هرچند که نمی توانیم با قطعیت به این سوال ها پاسخ دهیم اما می توانیم بگوییم که امریکا در رابطه با یمن با معضل های متراکم و گسترده ای رو به رو است

نظر

لینک ثابت - نوشته شده توسط Abolfazl sedghi در یکشنبه 90 خرداد 22 ساعت ساعت 4:13 عصر